کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
خدمات خط اصلی پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.
-
جستوجو در متن
-
فرعی
لغتنامه دهخدا
فرعی . [ ف َ ] (ص نسبی ) منسوب به فرع . مقابل اصلی . (یادداشت به خط مؤلف ) (ناظم الاطباء).
-
مادی
لغتنامه دهخدا
مادی . (اِ) در تداول اصفهانیان ، جوی بزرگ . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مجرای آب که از نهری برای زراعت عمومی قری و قصبات جدا کنند. کانال اصلی . || شکاف گونه ای که میانه ٔ بعضی میوه هاست چون زردآلو و هلو و شلیر و مانند آن . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا...
-
اصلی
لغتنامه دهخدا
اصلی . [ اَ ] (اِخ ) از شاعران و خطاطان ایران بود که در مشهد میزیست و خط نستعلیق را خوب می نوشت . صاحب آتشکده این بیت را از وی آورده است :چو بطفلیش بدیدم بسپردم اهل دین راکه شود بلای جانها بشما سپردم این را.رجوع به قاموس الاعلام ج 2 و آتشکده ص 86 شود...
-
کوپن
لغتنامه دهخدا
کوپن . [ ک ُ پ ُ ] (فرانسوی ، اِ) ورقه ٔ بهادار منضم به ورقه ٔ اصلی که هنگام پرداخت منافع، آن را جدا کنند. || ورقه ٔ جیره بندی قند وشکر و غیره . برش .(فرهنگ فارسی معین ). بلیط ارزاق و قماش و قند و چای که در جنگ و قحطسال متداول است . (یادداشت به خط مر...
-
کناشة
لغتنامه دهخدا
کناشة. [ ک ُن ْ نا ش َ ] (ع اِ) بیخ که از آن شاخها برآید. ج ، کناشات . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (از اقرب الموارد). بیخ و اصلی که از آن شاخه ها و فرع ها روید. ج ، کناشات . (ناظم الاطباء). اصول که ازآن فروع منشعب شود. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
-
وصلی
لغتنامه دهخدا
وصلی . [ وَ ] (ص نسبی ) منسوب به وصل . پیوندی . اتصالی . || مقابل اصلی . || تخته ای از چوب یا مقوا یا لوح و جز آن که کودکان بر آن مشق خط کنند و نوشتن آموزند. (فرهنگ فارسی معین ).
-
مادرچاه
لغتنامه دهخدا
مادرچاه . [ دَ ] (اِ مرکب ) اولین چاه قنات یعنی دورترین چاه از آب نما. چاه اصلی قنات . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). چاهی که از چاههای دیگر به منبع قنات نزدیک تر است . (از فرهنگ فارسی معین ).
-
مفسدت
لغتنامه دهخدا
مفسدت . [ م َ س َ دَ ] (ع اِ) تباهی . خلاف مصلحت . ج ، مفاسد. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مفسدة : و اگر اصلی نداشته باشد هیچ مضرت و مفسدت صورت نبندد. (جهانگشای جوینی ). و کیفیت مصلحت و مفسدت ولایت خود که سبب آن چیست . (جهانگشای جوینی ). و رجوع به مف...
-
مقرری
لغتنامه دهخدا
مقرری . [ م ُ ق َرْ رَ ] (ص نسبی ) منسوب به مقرر. رجوع به مقرر شود. || (اِ) نوعی مواجب . راتبه . راستاد. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). در قدیم به معنی حقوق و مواجب و وظیفه بکار می رفته است . (ترمینولوژی حقوق ، تألیف جعفری لنگرودی ). قرارداد دائمی و ه...
-
گوگ سرای
لغتنامه دهخدا
گوگ سرای . [ س َ ] (اِخ ) موضعی نزدیک سمرقند. (یادداشت به خط مؤلف ). در این محل بود که غایرخان ، حاکم اترار و کشنده ٔ تجار مغول را که سبب اصلی هجوم چنگیز گردید، پس از تسخیر اترار و دستگیر ساختن او سیم گداخته در چشم ریختند. رجوع به جهانگشای جوینی ج 1...
-
مار زیتون
لغتنامه دهخدا
مار زیتون . [ زَ / زِ ] (اِ مرکب ) قسمی زیتون که رنگ اصلی زیتونی دارد. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نوعی زیتون تیره رنگ که اهلیلجی و خوش خوراک است .(فرهنگ فارسی معین ). نوعی زیتون به رنگ سبز تیره که به نسبت باریکتر از دیگر انواع زیتون است و مردم گیلا...
-
خط
لغتنامه دهخدا
خط. [ خ َطط ] (ع مص ) گائیدن زن رابجماع خط. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). منه : خط المراءة خطا. (منتهی الارب ). || کم و اندک خوردن . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ).منه : خط فلان ؛ کم و اندک خورد فلان . (منتهی الارب ). || شکافتن گ...
-
کوارتز
لغتنامه دهخدا
کوارتز. (فرانسوی ، اِ) ماده ای است به فرمول sio2 که دارای سختی بالنسبه زیاد است (سختی آن 7 است ) و بر روی شیشه خط می اندازد. وزن مخصوصش 2/65 است و در حقیقت یک سیلیس (انیدرید سیلیسیک ) خالص است که در دستگاه رومبوادریک متبلور می شود و شکل متداول آن منش...
-
هروانگه
لغتنامه دهخدا
هروانگه .[ هََرْ ن َ گ َه ْ ] (اِ مرکب ) از هروانه + گه که پساوند مکان است . (حاشیه ٔ برهان چ معین ). بیمارستان . (برهان ). اگر این کلمه مرکب از هروان یا هروانه و «گه »باشد آن وقت بایستی جزء اول بیمار یا پادافراه و کیفر معنی بدهد. در فرهنگ اسدی هروان...
-
مجری
لغتنامه دهخدا
مجری . [ م ُ ] (ع ص ) اجراکننده . (ناظم الاطباء). آن که اجرا کند. گزارنده . انجام دهنده . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). || راننده و روان کننده . (آنندراج ). کسی که سبب می شود مر جریان و روانی را. || آن که سبب اجرای حکم می گردد. (ناظم الاطباء).- عضو مج...