کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
طراحی قبل ـ بعد پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.
-
جستوجو در متن
-
بعد
فرهنگ فارسی عمید
(صفت، قید) [عربی، مقابلِ قبل] ba'd پس؛ سپس.
-
تصریع
فرهنگ فارسی عمید
(اسم مصدر) [عربی] (ادبی) tasri' در بدیع، آوردن قافیه در مصراع اول ابیات غزل یا قصیده بعد از بیت اول، مانندِ این شعر: صبر کن ای دل که صبر، سیرت اهل صفاست / چارۀ عشق احتمال، شرط محبت وفاست ـ مالک رد و قبول، هرچه کند پادشاست / گر بزند حاکم است، ور ب...
-
ترکیب بند
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [عربی. فارسی] (ادبی) tarkibband شعری مرکب از چند بند در بحر موافق و قافیههای مختلف که بعد از هر بند یک بیت با قافیۀ جداگانه میآورند، مانند ترجیعبند، لکن در ترکیببند آن بیت تکرار نمیشود و هر بار بیتی با قافیۀ دیگر میآورند برخلاف ترجیعبند ...
-
ایغال
فرهنگ فارسی عمید
(اسم مصدر) [عربی] (ادبی) 'iqāl در بدیع، آن است که شاعر قبل از آوردن قافیه مقصود خود را بیان کرده باشد و بعد برای تمام کردن شعر کلمهای بیاورد که زائد به نظر آید.
-
اکدی
فرهنگ فارسی عمید
(صفت نسبی، منسوب به اکد، طایفهای که در حدود سههزار سال قبل از میلاد مسیح در بینالنهرین زندگی میکردند) 'akkadi ۱. مربوط به اکد.۲. از مردم اکد.۳. (اسم) زبانی از خانوادۀ زبانهای حامی ـ سامی که در بینالنهرین رایج بوده.
-
اپیکوریسم
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [فرانسوی: épicurisme] (فلسفه) 'apikurism ۱. اصول حکمت اخلاقی اپیکور که خیر را منحصر به درک لذت درونی و آرامش میدانست.۲. مکتبی که غایت مطلوب زندگی بشر را لذت جسمانی و خوشی میداند. Δ برگرفته از نام اپیکور، فیلسوف یونانی (۳۴۱ ـ ۲۷۰ قبل...
-
سلیمانی
فرهنگ فارسی عمید
(صفت نسبی، منسوب به سلیمان، پادشاه و پیغمبر بنیاسرائیل [۹۷۰ ـ ۹۳۵ قبل از میلاد]) [عبری. فارسی] soleymāni ۱. مربوط به سلیمان: انگشتر سلیمانی، مُلک سلیمانی.۲. مانند سلیمان: حشمت سلیمانی.۳. (اسم) (زمینشناسی) نوعی عقیق.
-
ترجیع بند
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [عربی. فارسی] (ادبی) tarji'band در بدیع، شعری مرکب از چند غزل یا چند بند شعر در بحر موافق و قافیههای مختلف که بعد از هر بند یک بیت مکرر با تکرار میشود، مانندِ این شعر: گفتی که صبور باش هیهات / دل موضع صبر بود بردی ـ هم چاره تحمل است و تسل...
-
ردالقافیه
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [عربی: ردّالقافیَة] (ادبی) raddolqāfiye در بدیع، تکرار قافیۀ مصراع اول از مطلع غزل یا قصیده در آخر بیت دوم، مانند این شعر: بر لشکر زمستان نوروز نامدار / کردهست رای تاختن و قصد کارزار ـ واینک بیامدهست به پنجاه روز پیش / جشن سده طلایۀ نوروز و ن...
-
آذار
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [سریانی] ‹آدار، اذار، آذر، اذر› 'āzār ماه سوم تقویم شمسی کشورهای عربی، بعد از شباط و قبل از نیسان، مطابق ماه مارس فرنگی. از ماههای سال سُریانی یا رومی؛ ماه اول بهار: ◻︎ این هنوز اول آذار جهانافروز است / باش تا خیمه زند دولت نیسان و ایار (...
-
اقامه
فرهنگ فارسی عمید
(اسم مصدر) [عربی: اقامَة] 'eqāme ۱. برپا داشتن.۲. (اسم) (فقه) کلمات مخصوصی که بعد از اذان و قبل از شروع نماز بیان میشود و شامل اذان بهاضافۀ لفظ «قد قامت الصلوة» است؛ اذان دوم.۳. (اسم) «الله اکبر» که در آغاز نماز گفته میشود.۴. [قدیمی] در جایی م...
-
تابستان
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) tābestān دومین فصل سال، بعد از بهار و قبل از پاییز، مرکب از سه ماه تیر، مرداد، و شهریور. در این فصل روزها از همهوقت درازتر و اشعۀ خورشید به عمود نزدیکتر و هوا گرمتر است.
-
راهنمایی
فرهنگ فارسی عمید
(حاصل مصدر) rāhna(e,o)māy(')i ۱. راه نشان دادن به کسی؛ عمل راهنما.۲. رهبری؛ هدایت.۳. رسیدگی به عبور و مرور وسایط نقلیه.۴. (اسم) دورۀ تحصیلی سهساله بعد از ابتدایی و قبل از دبیرستان.
-
سیاقةالاعداد
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [عربی] (ادبی) siyāqatol'a'dād در بدیع، آوردن پشتِسرِهم چند اسم در یک جمله یا بیت که بعد یکایک آنها را وصف کند، مانند این شعر: دارم در انتظار تو ای ماه سنگدل / دارم ز اشتیاق تو ای سرو سیمبر ـ دل گرم و باد سرد و غم افزون و صبر کم / رخ ...
-
مغایرت
فرهنگ فارسی عمید
(اسم مصدر) [عربی: مغایَرة] moqāyerat ۱. تفاوت؛ اختلاف.۲. (ادبی) در بدیع، آن است که شاعر در دو مصراع یا دو بیت چیزی را که مدح کرده ذم کند یا آنچه را که ذم کرده مدح بکند؛ تلطف، مانند این شعر: میکنم شکوه ز هجران و زوالش خواهم / که مرا بعد وصال آمد و گر...