تبریز یا «توریز» یا «توریژ» یا «تورژ» و «دورژ» در لغت به معنای ریخته شده از «تب و لرز» یا «تو لرز» (با زبر «ت» و سکون «و») و لرزش زمین یا زلزله است. و چنان آمده است که بارها در درازنای تاریخ بر اثر زلزله با خاک یکسان شده است.
در زمان های دورتر، این واژه به گونۀ «تورژ یا توریژ» هم آمده است که همان معنی گفته شده در بالا را دارد. همچنین تبریز در نوشته های تاریخی و باستانی به گونۀ «دورژ» نیز آمده است که باز به همان معنای «ریخته یا ریخته شده» ی پهلوی باستان و تالشی امروز است. «دورژ» از بن و مصدر «دورِژئ یا دورِژئی» به معنا و تویین «ریزش و ریزش کردن» پهلوی و تالشی است.
در پهلوی باستان و تالشی و تاتی بازمانده از آن، در گویش ها و لهجه های گوناگون این زبان باستانی، حروف « ژ ، ج ، ز» در بسیاری از واژه ها، یکی بوده و به جای هم تلفظ شده و صدا می دهند. مانند « روژ، روج، و روز» که هر سه همان روز فارسی شده است. حروف «ج، و چ» نیز مانند آنها به جای هم تلفظ می شوند. همچنین در بسیاری از واژه های پهلوی و تالشی حرف «و»، در برآمد آن به زبان فارسی به حرف «ب» در می آید. مانند:«اردویل یا آرداویل» به اردبیل، «سه وه لان»، به سبلان، و نیز «توریز یا توریژ»، به تبریز.
بنابرین تبریر همان معنای « ریخته» یا «ریخته شده از تَو یا تب» یا «ریخته شده از تب و لرز زمین یا زلزله» است.
کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
این واژه توسط کاربران به سایت اضافه شده است. این امکان وجود دارد که معنی آن دقیق نباشد. شما می توانید معنی این واژه را ویرایش و یا حذف نمایید. ویرایش
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
واژه پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.