هویدک . [ هَُ وَ دَ ] (اِخ ) نام یکی از پیشوایان ملحدان است . (برهان ) (آنندراج ). جهانگیری هویدیک آورده گوید: نام یکی از پیشوایان ملحدان بوده که حکیم خاقانی فرماید :
او کیست که با روان تاریک
باشد بمثابه ٔ هویدیک .
یوستی این نام را هوویدیک ضبط کرده به استناد فولرس II، 1470 a و به کتاب اشپیگل ارجاع کرده . (یوستی ، نام نامه ص 140). اشپیگل در کتاب مزبور در بحث از کلمه ٔ اوستائی Hunusta (که طبقه ای از دروجان [ دروغ پرستان ، پیروان کیش باطل ] هستند، رجوع به یوستی ، فرهنگ اوستا ص 328 شود) گوید: من اکنون ترجیح میدهم که کلمه ٔ مزبور عنوانی باشد برای انگره مینو [ اهریمن ] . اسپندیارجی مقدم این کلمه را زیانکار [ مضر ] تعبیر میکند و اسپندیارجی مؤخر آن را هونوچا یا هویدک (رجوع به فولرس ، هویدک شود) میداند، که نشانه ای است برای تشخیص بی دینان . و ممکن است احتمال داد هویدک متن مصحف بَوَنْدَگ پهلوی (در ارمنی بوندک ) به معنی کامل بوندس = بونده = بوند باشد، نام یکی از مانویه ٔ روم که با کیش رسمی مانویه مخالفت کرد و او پیشرو مزدک بود. رجوع به ایران در زمان ساسانیان کریستنسن ص 337 به بعد و 362 به بعد و302 به بعد (تاریخ سلطنت قباد و ظهور مزدک ) شود. در هر حال خاقانی این اسم را در تحفةالعراقین در عنوان «در هجو ابوالعلای گنجه ای » آورده و هویدیک را مسیحی معرفی کرده :
او [ابوالعلا] کیست که با روان تاریک
باشد بمثابت هویدیک
او جز پی نفی حق نپوید
این [هویدیک ] از اب و ابن و روح گوید
او [هویدیک ] مشرک و این [ابوالعلا] معطل از دل
هم مشرک بهتر از معطّل .
کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
واژه پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.