قواهر. [ ق َ هَِ ] (ع ص ، اِ) ج ِ قاهر. || ج ِ قاهرة. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). || شیخ اشراق آنچه را که مشائیان عقل گفته اند نور قاهر نامیده است . کلمه ٔ قواهر که جمع قاهر است بطور مطلق بر عقول اعم از طولیه ٔ مترتبه و عرضیه ٔ متکافئه اطلاق شده است و هرگاه باقید سافله ذکر شود مراد عقول متکافئه است ، و هرگاه با جمله و قید اعلون (القواهر الاعلون ) گفته شود مرادعقول مترتبه ٔ طولیه است . بطور کلی انوار مجرده منقسم میشوند به انوار قاهره ٔ اعلون که عبارت از طبقه ٔ طولیه ٔ مترتبه باشند و انوار قاهره ٔ صوریه که ارباب اصنام باشند و عبارت از طبقه ٔ عرضیه ٔ متکافئه ٔ غیرمترتبه اند در طرف نزول و ارباب اصنام نوعیه ٔ جسمیه اند، از قواهر سافله تعبیر به قواهر نازله نیز شده است . بطور کلی سهروردی انوار مجرده را بر دو گونه تقسیم میکند: یکی انوار قاهره ، دیگری انوار اسفهبدیه یا انوار مدبره ٔ برازخ . انوار قاهره را نیز بر دو سلسله منقسم میسازد: یکی قواهر طولی (بقولی مفارقه ) که نسبت به موجودات دارای تدبیر و عنایت هستند، تدبیر و عنایتی که بر خلاف تدبیر و عنایت انوار اسفهبدیه مؤدی به استکمال آنها نتواند بود. چون حکیمان قدیم ایران انوار قاهره ٔ طولی را عبارت از منبع اصلی وجود عموم موجودات و انوار قاهره ٔ عرضی را عبارت از مبداء فرعی وجود خصوص اجسام نوعی و طلسمات بسائط فلکی و عنصری میدانستند، از این رو است که سهروردی دسته ٔ اول را بعنوان امهات موجودات و اصول و دسته ٔ دوم را بعنوان امهات و انواع و فروع میخواند. (از فرهنگ فارسی معین ).
کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
واژه پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.