حب افرنجی . [ ح َب ْب ِ اِ رَ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) سیفیلیس . مبارک . شجر. ضأر. کوفت . داود ضریر انطاکی در تذکرة در ذیل کلمه ٔ نار فارسی گوید: و یضارب الحب الافرنجی لأن الاطبّاء لم تذکره بمفرده بل الحقوه به (ای الحقوا حب الافرنجی بنار فارسی ) و هو جهل . و کان حقه ان تذکر فی حرف الحاء ولکن عادة الشیخ ان یذکر کل ّ مرض و ما الحق به فی حرفه . و یعرف فی مصر بالمبارک تفاؤلاً و عند بعض العرب و الحجاز بالشجر و هو مرض عرف من اهل افرنجة اوّلاً و تناقل عن قریب بجزیرةالعرب سنة سبع و ثمانمائة و تزاید حتی کثر فلنبسط الکلام علیه لعموم البلوی به ، تبرعاً ﷲ عزّوجل ّ. فنقول : هو مرض یعدی بمجرد العشرة و اسرع ما یفعل ذلک بالجماع و مادّته من الاخلاطکلها فیکون من الدّم و علامته ان یکبر و یستدیر و تشتد حمرته جدّاً و ینزف الدم و الرّطوبة مع التهاب و حکة. و عن الصفراء و علامته ما ذکر مع قلة الرطوبة و زیادة الحدّة و الصفرة و سمّی بمصر الضأر. و عن البلغم و علامته الافترّاش و عدم الحکة و کثرة الرطوبة و بیاضها. و عن السّوداء و علامته الجفاف و الصلابة و الکمودة و قد یترکّب من اکثر من واحد و علامته اجتماع ما ذکر. و اوّل ما یفسد به البدن من الخلط یدخل فی العروق فیحدث الکسل و الثقل و الحُمّی ̍. و الحار منه یحدث الضربان فی المفاصل ثم ّ ینفس (؟) من محل ّ واحد و یسمی امه . و اخبثه ما بدء بالمذاکیر و المغابن . و جهلة الاطباء تبداء هذا بالمراهم المدملة فیختم (؟) فیدیر علی البدن فلیحذر من ذلک ، و پس از آنکه علاجهای بسیاری برای این بیماری می نویسد، گوید : و مما ینفع منه طبیخ العذبة مع السّنا و اما مایستعمل من مرائر البقر فخطر و کذا اکل الزئبق المعمول بدقیق الحنطة و الکرکم و الکبریت و اللبان و السلیمانی حباً کالحمص و دهنهم (؟) الاطراف بها ایضاً کل ّ ذلک خطر جداً و ربما نجح و افاد اذا صادف قوة المزاج و کثیراً ما یعقب تنافیس (؟) الاطراف و ضربان المفاصل فاعرفه واﷲ اعلم . (ج 2 ص 49). و چنانکه مشهود شد استعمال زئبق نیز در آن وقت در این بیماری کشف شده بوده است لکن صاحب تذکره میگوید در آن خطر است و اگر مصادف با قوت مزاج شد ممکن است مایه ٔ نجاح گردد. ولکن نار فارسی سیفیلیس نیست ، چنانکه ضریر انطاکی نیز متوجه این معنی بوده است . وشاید نار فارسی آن بیماری باشد که به فارسی آنرا آتشک گویند. و مرض منفور سیفلیس تحفه ٔ تمدن اروپاست .
کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
واژه پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.