بستانی . [ ب ُ ] (اِخ ) بطرس ، معلم (1819 - 1887 م .) معلم بطرس بن بولس بن عبداﷲبن کرم بن شدیدبن ابی شدیدبن محفوظ بستانی از قریه ٔ دبیه از اقلیم خروب جبل لبنان . تحصیلات خود را در مدرسه ٔ عین ورقه (که مدرسه ٔ بنامی است در لبنان ) به پایان آورد و سپس مدتی درآنجا بتدریس پرداخت و بعد به بیروت شد و با مبلغان پروتستانی رفت و آمد کرد و از مذهب ایشان پیروی میکرد. در مدرسه ٔ عبیه که دکتر واندیک آن را تأسیس کرده بود بتدریس پرداخت دوباره به بیروت بازگشت و بسمت ترجمان کنسول امریکا انتخاب شد. و شروع به تألیف و وعظ و خطابه کرد و با عالی سمیت و دکتر واندیک در ترجمه ٔ تورات همکاری کرد. سپس به تألیف قاموس معروف خویش محیطالمحیط پرداخت و در زمره ٔ نام آوران بشمار آمدو بسال 1863 م . در بیروت بتأسیس مدرسه ٔ ملی پرداخت که از دیگر نواحی شام و مصر و اسلامبول و یونان و عراق دانشجویان بدان روی آوردند. آنگاه در آغاز سال 1870 م . مجله ٔ الجنان را که حاوی مقالات مهمی بود دایر کرد. و سپس روزنامه ٔ الجنه را منتشر ساخت و فرزندش سلیم در اداره ٔ امور مدرسه و انتشار دو مجله وی را یاری میکرد وی را تألیفات سودمندیست که در دیگر نواحی دنیا معروف است بویژه دایرة المعارف وی ، و آن کتاب مهمی است که پس از به پایان رساندن محیطالمحیط به فکر تدوین آن افتاد. سپس نمونه هایی از آن را بنزد خدیومصر، اسماعیل فرستاد و خدیو برای تألیف و چاپ و انتشار این اثر وی را کمک کرد و حکومت مصر نیز برای کمک بچاپ و انتشار کتاب مزبور بر آن شد تا هزار نسخه از آن را بخرد و ضمناً کتابخانه ای حاوی کتابهای مفید در اختیارش گذاشت . مؤلف نمونه ای از فضل و اجتهاد و استادی و ثبات و کوشش در راه دانش بود و در بیروت بسال 1887 م . به مرض سکته درگذشت و خطبا و شعرا در رثاء وی مقالات و اشعار زیادی منتشر ساختند. آثارش عبارتند از: 1- آداب العرب در خطبه ، چ بیروت 1859 م . 2- تاریخ ناپلئون اول امپراتور فرانسه چ بیروت 1868 م . در435 ص . 3- دایرةالمعارف ، که نخستین دایرةالمعارف علمی است ، در هشت جزء: جزء اول ، الف - ابوالاملاک چ 1876م . در 792 ص . جزء دوم ، ابوامیة - ارجوان چ 1877 م . در 800 ص . جزء سوم ، ارحوب - اغمنت چ 1878 م . در 800 ص . جزء چهارم چ اغمید - ایونا چ 1881 م . در 806 ص . جزء پنجم ، ایوب - بیوس چ 1882 م . در 784 ص . جزء ششم ، تأبط شراً - حرب . چ 1882 م . در 784 ص . که پسرش سلیم آن را بپایان آورد. جزء هفتم ، حرب بن ابیه - دمتسق چ 1883 م . در 770 ص . جزء هشتم . دمسیس - روستجق چ 1884م . در 764 ص . سپس مجلدات 9 تا 11 را نجیب و امین بستانی به کمک سلیمان افندی بستانی بپایان رسانیدند.
جزء نهم ، رسول - سلیک چ 1887 م . در 762 ص . جزء دهم ، سلیسکون - صلاح الدین چ 1898 م . در 759 ص .جزء یازدهم ، الصلبة - عثمانیة چ 1900 م . در 755 ص .
4- روضةالتجار فی مبادی مسلک الدفاتر چ بیروت 1851 م . 5- قصه روبنسون کروزن ترجمه به عربی از زبان انگلیسی چ بیروت . 6- قطرالمحیط که مختصر محیطالمحیط است . جزء 2 چ بیروت 1867 - 1871 م . 7- کشف الحجاب فی علم الحساب ، چ بیروت 1848 م . 317 ص و چ 1887 م . در 414 ص . 8- الکوثر، اعلانی است برای کتاب دائرةالمعارف بمنظور اینکه کتاب را بدین نام بخوانند. چ بیروت 1874 م . در 14 ص . 9- محیط المحیط، در آغاز متذکر میشود مشتمل است برلغاتی که در محیط فیروزآبادی آمده باضافه ٔ لغات بسیاری که آوردن آنها بر وی دشوار بوده است . فراغ از تألیف 1869 م . جزء 2 چ بیروت 1870 م . 10- مصباح الطالب فی بحث المطالب ، شرحی است بر بحث المطالب مطران جرمانوس فرحات . چ بیروت 1854 م . در 425 ص . 11- مفتاح المصباح در صرف و نحو، چ بیروت 1868 م . در 316 ص و آن را برای مبتدیان مختصر کرده است . چ 1862 م . در 144 ص .12- الهیئةالاجتماعیة و المقابلة بین العوائدالعربیةو الافرنجیة، چ بیروت 1864 م . در 42 ص . (از معجم المطبوعات ). و رجوع به اعلام زرکلی ، ریحانة الادب و النقود ص 25 شود.
کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
واژه پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.