اعداد مجسم . [ اَ دِ م ُ ج َس ْ س َ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) عددهای مجسم . این آن عددهاست که بحاصل آیند از عددی چند بار عدد کرده و آنچه گرد آید چند بار عدد سوم کرده ، اگر این سه عدد راست باشند آنچه گرد آیداز ایشان مکعب نام کنند و یکی از این عددها کعب او باشد. و گروهی مکعب را کعب نام کنند و یکی از آن سه عدد ضلع او. و نموده ٔ او آن است که سه را سه بار کنی نه آید و چون نه را سه بار کنی بیست وهفت شود. و این مکعب است و کعب او سه است . یا او کعب است و ضلع او سه . اگر از این عددها دو راست باشند و سوم کهتر آنچه گرد آید او را لبنی خوانند زیرا که خشت را ماند و نموده ٔ او سه را سه بار کنی نُه باشد و نه را دو بار کنی هژده باشد و این لبنی است . اگر دو راست باشند و سوم بزرگتر آنچه گرد آید او را تیر میخوانند زیرا ماننده ٔ تیر بود که ببام خانه ها بکار برند. و نموده ٔ او سه را سه بار کنی نه باشد و نه را 4 بار کنی سی وشش باشد و این تیری باشد. اگر هر سه عدد یکدیگر را راست نباشند آنرا لوحی خوانند زیرا که چون تخته بود. و نموده ٔ او سه چهار بار دوازده بود و دوازده پنج بار شصت بود و این لوحی است . (از التفهیم بیرونی ص 38).
کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
واژه پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.