ابومخنف . [ اَ م ِ ن َ ] (اِخ ) لوطبن یحیی بن سعیدبن مِخْنَف بن سلیم الازدی . و مخنف بن سلیم جد ابومخنف از اصحاب علی علیه السلام بود و از رسول صلوات اﷲ علیه روایت کند. و ابن الندیم گوید: بخط احمدبن الحارث الخزاز خواندم که علماءگفته اند که در اخبار و فتوحات عراق ابومخنف بر دیگران برتری دارد و در اخبار خراسان و هند و فارس تفوق مدائنی راست و در امر حجاز و سیرت ، فضل واقدی را باشد و در فتوح شام هرسه برابرند. -انتهی . و طبری عمده ٔمطالب کتب او را در تاریخ خود نقل کرده است . لیکن اصل هیچیک از مؤلفات ابومخنف بدست نیامده است و کتابها که بدو نسبت کنند مجهول و برساخته ٔ متأخرین باشد و یاقوت در معجم الأدباء گوید: مخنف بن سلیمان از اصحاب علی علیه السلام بود و ازرسول روایت داشت و صاحب تصانیف است در فتوح و حروب اسلام . ویحیی بن معین گوید: او کوفی است و حدیث او بچیزی نیست . وفات او به سال 157 هَ . ق . بود - انتهی . و محدث استرابادی در منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال گوید: مردم شیعی را برخلاف اهل سنت بر نقل و روایت وی وثوقی تمام است . علامه ٔحلی گوید: ابومخنف رضی اﷲ عنه شیخ من اصحاب الاخبار بالکوفة و وجههم و کان یسکن الی ما یرویه . لکن عامه را بعلت شیعی بودن ابومخنف بر روایات وی اعتمادی نیست . فیروزآبادی گوید: لوطبن یحیی اخباری شیعی تألف من نقله السیر، متروک . و دارقطنی گوید: اخباری ﱡ ضعیف . و مجلسی در بحار وی را از علمای جماعت گمان برده است و بی شک بر اصلی نیست . و ابوعمرکشی ابومخنف را از اصحاب امیرالمؤمنین علی علیه السلام گفته است و آن نیز براساسی نباشد چنانکه شیخ ابوجعفر طوسی در رجال خود گوید: و عندی ان ّ هذا غلط لان ّ لوطبن یحیی لم یلق امیرالمؤمنین و کان ابوه یحیی من اصحابه . و آنچه متفق علیه خاصه است این است که ابومخنف از اصحاب ابوعبداﷲ جعفربن محمد الصادق بوده . و نجاشی گوید: گروهی گفته اند که ابومخنف از اصحاب ابوجعفر محمدبن علی الباقر علیه السلام است و آن درست نباشد. و بعضی گفته اند که جدّاعلای وی مخنف نیز درک خدمت علی بن ابیطالب علیه السلام کرده و در خلافت آن حضرت حکومت اصفهان داشته است و ابومخنف لوط در شرح حال مخنف جدّ خویش کتابی بنام اخبار مخنف بن سلیم کرده است . و ابن الندیم کتب ذیل را بدو نسبت کند: کتاب الردة. کتاب فتوح الشام . کتاب فتوح العراق . کتاب الجمل . کتاب صفین . کتاب اهل النهروان والخوارج . کتاب الغارات . کتاب الحریث ابن راشد و بنی ناجیة. کتاب مقتل علی رضی الﷲ عنه . کتاب مقتل حجربن عدی . کتاب مقتل محمدبن ابی بکر والا شتر و محمدبن ابی حذیفة. کتاب الشوری و مقتل عثمان . کتاب المستورد ابن علفه (در بعض کتب دیگر کتاب المیسور ابن علقمه ؟) کتاب مقتل الحسین علیه السلام . کتاب وفاة معاویة و ولایة ابنه یزید و وقعة الحرة وحصار ابن الزبیر. کتاب المختاربن ابی عبید. کتاب سلیمان بن صرد و عین الوردة. کتاب مرج راهط و بیعة مروان و مقتل الضحاک بن قیس . کتاب مصعب و ولایته العراق . کتاب مقتل عبداﷲبن الزبیر.کتاب مقتل سعیدبن العاص .کتاب حدیث یا حمیرا و مقتل ابن الاشعت . کتاب بلال الخارجی . کتاب نجدة ابی قبیل . کتاب حدیث الازارقة. کتاب حدیث روستقبان . کتاب شبیب الخارجی و صالح بن مسرح . کتاب مطرف بن المغیرة. کتاب دیرالجماجم و خلع عبدالرحمن بن الاشعث . کتاب یزیدبن المهلب و مقتله بالعقر. کتاب خالدبن عبداﷲ القسری و یوسف بن عمر و موت هشام و ولایة الولید. کتاب یحیی . کتاب الضحاک الخارجی - انتهی . و در معجم علاوه بر کتابهای مزبور کتاب زیدبن علی و کتاب الخوارج و المهلب بن ابی صفرة را نیز به لوط منسوب داشته . و بعضی کتاب اخبار مخنف بن سلیم . کتاب السقیفه . کتاب فتوح خراسان . کتاب اخبار الحجاج . کتاب اخبار ابن الحنفیة. کتاب اخبار محمدبن ابی بکر. کتاب اخبار زیاد. کتاب الشوری . کتاب الخطبة الزهراء را بر نامهای کتب او افزوده اند.
کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
واژه پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.