کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
نتایج زیر ناقص است. برای مشاهدهٔ موارد بیشتر روی دکمه کلیک نمایید. جستوجوی بیشتر
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
پیل منگله پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.
-
آینه ٔ پیل
لغتنامه دهخدا
آینه ٔ پیل . [ی ِ ن َ / ن ِ ی ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) دهل یا طبل بزرگ که آن را بر پیل مینواخته اند. و بعضی گفته اند جرس و درای و زنگ است که بر پیل آویزند : از ابر پیل سازم و از باد پیلوان وز بانگ رعد آینه ٔ پیل بی شمار. منوچهری .چون بلشکرگه او آ...
-
آیینه ٔ پیل
لغتنامه دهخدا
آیینه ٔ پیل . [ ن َ / ن ِ ی ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) آینه ٔ پیل : ز آیینه ٔ پیل و هندی درای خروش و نوا رفته تا دور جای . شمسی (یوسف و زلیخا).ز آیینه ٔ پیل و زنگ شترصدف را شبه رست بر جای دُر. نظامی .شغبهای آیینه ٔ پیل مست همه شانه بر پشت پیلان گسس...
-
پیل آبکش
لغتنامه دهخدا
پیل آبکش . [ ل ِ ک َ / ک ِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) کنایه است از ابر. (آنندراج ). ابر سیاه باران بار. (انجمن آرا). و رجوع به مجموعه ٔ مترادفات ص 23 شود.
-
پیل افکندن
لغتنامه دهخدا
پیل افکندن . [ اَ ک َ دَ ] (مص مرکب ) افکندن پیل . بر زمین زدن پیل . || کنایه از عاجز کردن باشد. (برهان ). کنایه از عاجز کردن و غالب آمدن . (غیاث ). عاجز کردن و حیران داشتن : از در خاقان کجا پیل افکند محمودرابدره بردن پیل بالا بر نتابد بیش از این . خ...
-
پیل پوستین
لغتنامه دهخدا
پیل پوستین . [ ل ِ ] (ترکیب ِ اضافی ، اِ مرکب ) معنی این ترکیب در بیت ذیل معلوم نشد : تو شادخوار و شادکام و شادمان و شاددل بدخواه تو غلطیده اندر پای پیل پوستین .فرخی .
-
پیل جادو
لغتنامه دهخدا
پیل جادو. (اِ مرکب ) جادوی بزرگ : همانا شنیدی تو این داستان که با پیل جادو به هندوستان . فردوسی (از آنندراج ).|| صاحب آنندراج آرد: در تصویر پیلی که تصویرات دیگر اجزای او باشند: پیل جادو که در دشت صفحه ٔ مقابل کوب اژدر است از کوه پیکری پناه چندین هزار...
-
پیل زهره
لغتنامه دهخدا
پیل زهره . [ زَرَ / رِ ] (ص مرکب ) دارای زهره ٔ فیل . پردل . شجاع .
-
پیل محمود
لغتنامه دهخدا
پیل محمود. [ ل ِ م َ مو ] (اِخ ) پیلانی که سلطان محمود از فتح هندوستان بغزنین برده بود و همین شهرت دارد. (آنندراج ):زر پیلبار از تو مقصور نیست که پیل تو چون پیل محمود نیست .نظامی .
-
پیل محمود
لغتنامه دهخدا
پیل محمود. [ ل ِ م َ مو ] (اِخ ) نام پیل ابرهه که بر او سوار شده بخانه ٔ خدا بتاخت . نام پیلی که سلطان ابرهه بر آن سوار شد و برای هدم کعبه رفت . (آنندراج ) : با پشه ای آنچنان کند جودکافزون کندش ز پیل محمود.نظامی .
-
پیل هوائی
لغتنامه دهخدا
پیل هوائی . [ ل ِ هََ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) کنایه از ابر باشد که عربان سحاب گویند. (برهان ). پیل معلق درهوا.
-
پیل آباد
لغتنامه دهخدا
پیل آباد. (اِخ ) نام دیگر جندشاپور (جندیسابور) است ، و بسریانی آنرا بیت الاباط مینامیدند.
-
پیل آفرین
لغتنامه دهخدا
پیل آفرین . [ ف َ ] (نف مرکب ) آفریننده ٔ پیل . خالق فیل . باری تعالی : یا عنکبوت غار ز آسیب پای پیل اندر حریم کعبه ٔ پیل آفرین گریخت .خاقانی .
-
پیل استخوان
لغتنامه دهخدا
پیل استخوان . [ اُ ت ُ خوا / خا] (اِ مرکب ) استخوان فیل . پیلسته . عاج : سیاهی که چون جنگ بر گاشتی بکف سنگ و پیل استخوان داشتی همان سنگ و پیل استخوان در ربوددوید از پس پهلوان همچو دود.اسدی .
-
پیل افکن
لغتنامه دهخدا
پیل افکن . [ اَ ک َ ] (نف مرکب ) که فیل افکند. که با پیل برآید. که فیل بر زمین زند. کنایه است از مرد دلیر و شجاع . صاحب آنندراج گوید بر قیاس پیلتن و اطلاق این بر اسپ نیز آمده . پیل اوژن : چو کاموس پیل افکن شیر مردچومنشور جنگی سپهر نبرد. فردوسی .چه صع...
-
پیل افکنی
لغتنامه دهخدا
پیل افکنی . [ اَ ک َ ] (حامص مرکب ) عمل پیل افکن : دگر ره سوی جنگ پرواز کردبه پیل افکنی جنگ را ساز کرد.نظامی .