کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
نتایج زیر ناقص است. برای مشاهدهٔ موارد بیشتر روی دکمه کلیک نمایید. جستوجوی بیشتر
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
پارسی گو پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.
-
شعر پارسی
واژهنامه آزاد
سرواد.
-
قند پارسی
واژهنامه آزاد
در شعر حافظ، کنایه از غزلیات حافظ است؛ اشعار یا دیوان حافظ: شکرشکن شوند همه طوطیان هند/ زین قند پارسی که به بنگاله می رود.
-
زبان پارسی باستان
لغتنامه دهخدا
زبان پارسی باستان . [ زَ ن ِ ی ِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) یکی از زبانهای ایرانی است که در عهد هخامنشیان ، زبان رسمی ایران بوده و با اوستا و سانسکریت شباهت تام دارد و کتیبه های هخامنشیان و برخی ظروف و مهرها بدین زبان و بخط میخی هخامنشی نوشته شده است ...
-
زبان پارسی قدیم
لغتنامه دهخدا
زبان پارسی قدیم . [ زَ ن ِی ِ ق َ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) زبان فرس قدیم . فرس هخامنشی . پارسی باستان . رجوع به پارسی باستان شود.
-
زبان پارسی میانه
لغتنامه دهخدا
زبان پارسی میانه . [ زَ ن ِ ی ِ ن َ / ن ِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) زبان پهلوی است . (حاشیه ٔ برهان بقلم دکتر معین ص 35). رجوع به «پهلوی »، «فارس » و «ایران » شود.
-
زبان پارسی نو
لغتنامه دهخدا
زبان پارسی نو. [ زَ ن ِ ی ِ ن َ / نُو ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) فارسی بعداز اسلام است . (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). رجوع به مقدمه ٔ برهان قاطع چ معین و «ایران » و «فارس » شود.
-
جستوجو در متن
-
گو
لغتنامه دهخدا
گو. (فعل امر) امراست از گفتن . بگو. خواه . خواهی . بگذار : ای نگارین ز تو رهیت گسست دلْش را گو به بخس و گو بگذار. آغاجی .بخندید صاحبدل نیکخوی که سهل است از این بیشتر گو بگوی . سعدی (بوستان ).- امثال : چه به من گو چه به در گو چه به خر گو . (امثال و ...
-
الهداد ملتانی
لغتنامه دهخدا
الهداد ملتانی . [ اِ لاه / اَل ْ لاه دِ م ُ ] (اِخ ) فرزند شیخ احمد ملتانی . شاعر پارسی گو مقیم هند. (مقالات الشعراء تألیف قانع، از فرهنگ سخنوران ).
-
ناصر
لغتنامه دهخدا
ناصر. [ ص ِ ] (اِخ ) محمدناصرخان بن قاسم خان در بنگاله و فرح آباد سکونت داشت . شاعر پارسی گو است و منظومه ٔ لیلی و مجنونی نیز سروده است . این بیت او راست :هر سر که ز عشق باخبر نیست هان بر سر سنگ زن که سر نیست .(از قاموس الاعلام ج 6).
-
گوهرمزد
لغتنامه دهخدا
گوهرمزد. [ گ َ / گُو هََ م ِ ] (اِخ ) به نظر یوستی در کتاب نامنامه ٔ ایرانی ص 112 اصل کلمه کهرم است که معرب آن جوهرمز است و مرکب از دو جزء است جزء نخستین گو به معنی پهلوان و جزءدوم هرمزد باشد. و جمعاً یعنی هزمز دیل . (مزدیسنا وتأثیر آن در ادب پارسی ...
-
رضی
لغتنامه دهخدا
رضی . [ رَ ] (اِخ ) رضی سمرقندی .امیر رضی الدین علی برادر دولتشاه سمرقندی . از گویندگان قرن نهم هجری قمری و معاصر بابر شاه بود. به پارسی و ترکی از وی اشعاری باقی است . از آن جمله است :با خیالش سرعتی در منظر جان خلوت است نیست جز جان محرمی آن نیز بر در...
-
خالص
لغتنامه دهخدا
خالص . [ ل ِ ] (اِخ ) مشهدی . نام وی محمدرضا و یکی از شاعران پارسی گو است . از قرار شغل او ناظری نذورات بوده و در ابیات زیرکه بر مقدمه ٔ خلاصه ٔ لطائف الخیال آمده از خود نام برده است . این ابیات نمونه ای از شعر او را میرساند:نسخه ای باکمال و رنگینی ت...
-
خاموش هندی
لغتنامه دهخدا
خاموش هندی . [ ش ِ هَِ ] (اِخ ) نامش رای صاحب رام است . او راست : دیوانی در شعر پارسی . (از الذریعه الی تصانیف الشیعه آقابزرگ طهرانی قسم 1 جزء 9 ص 285). در صبح گلشن آمده : تخلص یکی از شعرای عالیمقام هند است که مذهب برهمنان داشته . نام او «رای صاحب را...
-
سهم
لغتنامه دهخدا
سهم . [ س َ ] (اِ) پهلوی «سهم » (ترس ، وحشت ) از «سم » پارسی باستان «چت - من » = ایرانی باستان «تراس - من » سَم از پارسی باستان «چه - من » = ایرانی باستان «چه من » = ایرانی باستان «ثراه - من » از «ثراه » آریایی «تراس » (لرزیدن - ترسیدن ). رجوع به نیب...
-
روسپی
لغتنامه دهخدا
روسپی . (ص ) در پهلوی رسپیک . (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). تلفظ قدیم رُسپی . (از فرهنگ فارسی معین ). زن فاحشه و بدکاره . (برهان قاطع) (ناظم الاطباء) (از فرهنگ فارسی معین ). زن قحبه .(از ناظم الاطباء) (غیاث اللغات ) (از شرفنامه ٔ منیری ). زنجه . (شرف...