کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
خایه پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.
خایه
/xāye/
معنی
۱. (زیستشناسی) تخم انسان یا حیوان نر؛ بیضه.
۲. (زیستشناسی) [قدیمی] تخم پرندگان: ◻︎ چنین گفت مر جغد را باز نر / چو بر خایه بنشست و گسترد پر (فردوسی: ۱/۱۹۳).
۳. [قدیمی] هرچه به شکل تخممرغ باشد: ◻︎ ز زر خایهٴ ریخته صدهزار / ابا هریکی گوهری شاهوار (فردوسی: ۵/۵۲۱).
〈 خایهٴ زر:
۱. گلولۀ زر.
۲. [مجاز] آفتاب: ◻︎ در آن گوهرینگنجِِ بنناپدید / بدی خایهٴ زر خدایآفرید (نظامی۵: ۸۱۴).
〈 خایهٴ زرین: = 〈 خایۀ زر: ◻︎ آن خایههای زرین از سقف نیمخایه / سیماب شد چو برزد سیماب آتشین سر (خاقانی: ۱۸۶).
فرهنگ فارسی عمید
مترادف و متضاد
۱. بیضه، تخم، خصیه، گند
۲. تخممرغ، خاگینه
دیکشنری
testicle
-
جستوجوی دقیق
-
خایه
واژگان مترادف و متضاد
۱. بیضه، تخم، خصیه، گند ۲. تخممرغ، خاگینه
-
خایه
فرهنگ فارسی معین
(یِ) [ په . ] (اِ.) 1 - تخم ، تخم مرغ . 2 - تخم انسان یا حیوان نر. ؛ ~کسی را مالاندن کنایه از: چاپلوسی کردن ، تملق اغراق آمیز کردن . ؛مثل ~حلاج لرزیدن به شدت ترسیدن .
-
خایه
لغتنامه دهخدا
خایه . [ ی َ / ی ِ ] (اِ) خصیه ٔ انسان . (برهان قاطع) (ناظم الاطباء) (آنندراج ) (غیاث اللغات ) (دهار). گند. جند. تخم . بیضه . دنبلان ، طملان : بلیف خرما پیچیده بینمت همه تن فشرده خایه به انبر بریده کیربگاز. منجیک .عجب آید مرا ز تو که همی چون کشی آن ک...
-
خایه
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [پهلوی: hāyīk] xāye ۱. (زیستشناسی) تخم انسان یا حیوان نر؛ بیضه.۲. (زیستشناسی) [قدیمی] تخم پرندگان: ◻︎ چنین گفت مر جغد را باز نر / چو بر خایه بنشست و گسترد پر (فردوسی: ۱/۱۹۳).۳. [قدیمی] هرچه به شکل تخممرغ باشد: ◻︎ ز زر خایهٴ ریخته صدهزار / اب...
-
خایه
دیکشنری فارسی به عربی
خصية
-
واژههای مشابه
-
گنده خایه
لغتنامه دهخدا
گنده خایه . [ گ َ دَ / دِ ی َ / ی ِ ] (اِ مرکب ) بیضه ٔ تباه شده . (آنندراج ). تخم مرغ کهنه ٔ گندیده . (ناظم الاطباء).
-
نیم خایه
لغتنامه دهخدا
نیم خایه . [ ی َ / ی ِ ] (اِ مرکب ) گنبد. (رشیدی ) (برهان قاطع) (از آنندراج ) (انجمن آرا). قبه . (ناظم الاطباء). زیرا که بر نیم بیضه ٔ مرغ ماند. (انجمن آرا). || کنایه از فلک به اعتبار آنکه کروی شکل است و همیشه نیم به نظر می آید و نیم از حجاب زمین مخف...
-
یک خایه
لغتنامه دهخدا
یک خایه . [ ی َ / ی ِ خا ی َ / ی ِ ] (ص مرکب ) آنکه یک بیضه دارد. اَشْرَج . اَحْدَل . (یادداشت مؤلف ).
-
خایه مال
فرهنگ فارسی معین
( ~.) (ص فا.) چاپلوس ، متملق .
-
دبه خایه
لغتنامه دهخدا
دبه خایه . [ دَب ْ ب َ / ب ِ ی َ / ی ِ ] (ص مرکب ) غُر. فنج . (فرهنگ اسدی ). مبتلی به مرض فتق . خداوند علت دبه خایگی . مفتوق . مبتلا به فتق بیضه . مأدور. آدر. (منتهی الارب ). بادخایه . مرد بزرگ خایه . (آنندراج ). کسی که فتق داشته باشد. کسی که دارای ...
-
باده خایه
لغتنامه دهخدا
باده خایه . [ دَ / دِ ی َ / ی ِ ] (اِ مرکب ) چیزی در اندرون ماهی چون بادکنک ساخته و مهیاکرده برای بازی اطفال ، و باده خایه را مردم گیلان خورند. بادخایه . کیسه ٔ هوائی . رجوع به بادخایه (معنی دوم ) شود.
-
بی خایه
لغتنامه دهخدا
بی خایه . [ ی َ / ی ِ ] (ص مرکب ) خایه کشیده . خایه کنده .خواجه سرا. ساده گرد. (آنندراج ). اخته . || در تداول عامه ، بی عرضه . بی خاصیت . بی مصرف . بی جربزه .
-
خایه ٔ ابلیس
لغتنامه دهخدا
خایه ٔ ابلیس . [ ی َ / ی ِ ی ِ اِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) نام سنگی است که از جانب چین می آورند. || مردم مکار و حیله باز. عیار. (از برهان قاطع) (از ناظم الاطباء) (از آنندراج ).
-
خایه ٔ زر
لغتنامه دهخدا
خایه ٔ زر. [ ی َ / ی ِ ی ِ زَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کنایه از آفتاب . (آنندراج ) (ناظم الاطباء). || گلوله ٔ زر. (آنندراج ) : در آن گوهرین گنج بن ناپدیدبدی خایه ٔ زر خدای آفریدزمانه دگر گونه آیین نهادشد آن مرغ کو خایه زرین نهاد.نظامی .