کاربر عزیز نسخه جدید واژهیاب در دسترس است. در تاریخ ۳۰ اردیبهشت فعالیت این نسخه از سایت متوقف خواهد شد و نسخه جدید جایگزین میگردد. اگر از دفترواژه استفاده میکردید لازم است از آن بکاپ تهیه فرمایید چرا که این مورد به نسخه جدید منتقل نخواهد شد.
خطای سرور
متأسفانه سرور با خطا مواجه شد. مشکل را بررسی میکنیم و به زودی حل خواهیم کرد.
خاقانی پیدا نشد!
- از درستی املای واژهٔ نوشتهشده مطمئن شوید.
- شکل سادهٔ لغت را بدون نوشتن وندها و ضمایر متصل بنویسید.
- این جستوجو را در فرهنگهای دیگر انجام دهید.
-
جستوجو در متن
-
شروانی
فرهنگ فارسی عمید
(صفت نسبی، منسوب به شروان، سرزمینی در جنوب شرقی قفقاز) šervāni از مردم شروان: خاقانی شروانی.
-
لجلاج
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [قدیمی] lajlāj = لیلاج: ◻︎ لجلاج سخن بر این کهن نطع / خاقانی را شناس بالقطع (خاقانی: مجمعالفرس: لجلاج).
-
هندوانه
فرهنگ فارسی عمید
(صفت نسبی، منسوب به هندُوان) [قدیمی، مجاز] hendovāne سیاه: ◻︎ خاقانی است هندوی آن هندُوانهزلف / وآن زنگیانه خال سیاه مدوّرش (خاقانی: ۲۱۹).
-
گران سیر
فرهنگ فارسی عمید
(صفت) [فارسی. عربی، مقابلِ سبکسیر] [قدیمی، مجاز] gaerānsa(e)yr آنکه کند حرکت کند؛ کندرو: ◻︎ دو سنگ است بالا و زیر آسیا را / گرانسیر زیر و سبکرو به بالا (خاقانی: ۸۱۵).
-
دست ساز
فرهنگ فارسی عمید
(صفت مفعولی) dastsāz آنچه با دست ساخته و پرداخته شده باشد: ◻︎ هر مائدهای که دستساز فلک است / یا بینمک است یا سراسر نمک است (خاقانی: ۷۰۴).
-
چرب پهلو
فرهنگ فارسی عمید
(صفت) [قدیمی، مجاز] čarbpahlu ۱. [مقابلِ لاغر] فربه؛ چاق.۲. [مقابلِ خشکپهلو] کسی که مردم از پهلوی او بهره و فایده ببرند: ◻︎ بس کن از جان خشک خاقانی / که نه بس صید چربپهلویی (خاقانی: ۶۷۹).
-
خجل سار
فرهنگ فارسی عمید
(صفت) [عربی. فارسی] [قدیمی] xe(a)jelsār = خجالتزده: ◻︎ خجلسارم از بس نوا و نوالش / کنون زآن نوال و نوا میگریزم (خاقانی: ۹۰۵)، ◻︎ نزد رئیس چون الف کوفی آمدم / چون دال سرفکنده خجلسار میروم (خاقانی: ۸۹۸).
-
افزار
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [پهلوی: awbzār] 'afzār ۱. = ابزار۲. [قدیمی] = ادویه: ◻︎ افزار ز پس کنند در دیگ / حلوا ز پس آورند بر خوان (خاقانی: ۳۴۸).
-
اوره
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [مقابلِ آستر] [قدیمی] 'o[w]re = اَبره: ◻︎ حال مقلوب شد که بر تن دهر / اوره کرباس و دیبَه آستر است (خاقانی: ۶۶).
-
آسی
فرهنگ فارسی عمید
(اسم، صفت) [عربی] [قدیمی] 'āsi جراح؛ پزشک: ◻︎ نوشدارو و مفرح که جُوی فعل نکرد / هم بدان آسی آسیمهنظر بازهید (خاقانی: ۱۶۴).
-
بامزد
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [قدیمی] bāmzad طبل یا نقاره که وقت بامداد مینواختند: ◻︎ بامزد حُسن تو زد آسمان / نامزد عشق تو آمد جهان (خاقانی: ۳۴۰).
-
بو
فرهنگ فارسی عمید
(فعل) [مخففِ بُوَد] [قدیمی] bu باشد: ◻︎ پای نهم در عدم بو که بهدست آورم / همنفسی تا کند دردِ دلم را دوا (خاقانی: ۳۸).
-
کارطراز
فرهنگ فارسی عمید
(صفت) [فارسی. معرب] [قدیمی] kārtarāz روبهراهکنندۀ کار؛ کسی که کاری را روبهراه میکند: ◻︎ کار من آن بِه که این و آن نطرازد / کآن که مرا آفرید کارطراز است (خاقانی: ۸۲۹).
-
چارگامه
فرهنگ فارسی عمید
(اسم، صفت) ‹چهارگامه› [قدیمی] čārgāme اسب تندرو؛ اسب راهوار: ◻︎ ساقیا اسب چارگامه بران / تا رکاب سهگانه بستانیم (خاقانی: ۴۸۳).
-
چرمه
فرهنگ فارسی عمید
(اسم) [قدیمی] čarme اسب، مخصوصاً اسب سفید: ◻︎ سلطان یکسوارۀ گردون به جنگ دی / بر چرمه تنگ بندد و هّرا برافکند (خاقانی: ۱۳۶).